Ο Αθανάσιος Ασλάνης, ο σωτήρας, ο θεραπευτής, ο άνθρωπος, ο αλτρουιστής, ο ιδεολόγος, ο μη ερωτοτροπών με το πορτοφόλι ….

Ένας τόπος ο οποίος δεν γνωρίζει το παρελθόν του και πολύ χειρότερα ένας τόπος ο οποίος ξεχνά το παρελθόν του μοιραία δεν μπορεί να έχει και μέλλον. Με τη σκέψη αυτή ο Δήμος Παγγαίου ομόφωνα αποφάσισε να δώσει το όνομα του ιατρού Αθανασίου Ασλάνη σε αυτόν τον μικρό άλλα τόσο κεντρικό δρόμο, κυριολεκτικά στην καρδιά της Ελευθερούπολης που καθημερινά τον επισκέπτονται εκατοντάδες κάτοικοι τις περιοχής. Η παρουσία του Αθανασίου Ασλάνη με την δράση του, το ήθος του και την προσφορά του άφησε ανεξίτηλο το αποτύπωμα της και η μνήμη του γιατρού παραμένει ζωντανή στους παλαιότερους, αυτούς που τον γνώρισαν, έζησαν μαζί του και ευεργετήθηκαν απ’ αυτόν. Ο ρόλος της σημερινής ονοματοδοσίας είναι η μνήμη του Αθανασίου Ασλάνη να μείνει ζωντανή και λεπτομέρειες του βίου του να γίνουν γνωστές και στους νεότερους, αυτούς που βλέποντας τις πινακίδες με το όνομα του και με τη φυσική περιέργεια που διακρίνει τους ανθρώπους, ρωτώντας θα μάθουν ποιος ήταν ο γιατρός Αθανάσιος Ασλάνης.
Ποιος ήταν λοιπόν ο Αθανάσιος Ασλάνης; Η μόνη προσωπική μνήμη που εγώ έχω είναι μια αχνή μνήμη μιας σεβάσμιας φιγούρας που φορούσε πάντοτε ένα παπιγιόν. Σαν μικρό παιδί αυτό μου έκανε εντύπωση και αυτό έμεινε εντυπωμένο στην μνήμη μου. Προσωπικές δικές μου εμπειρίες και γνώμη για το γιατρό δεν μπορώ να έχω. Έτσι λοιπόν για την σημερινή μου παρουσίαση βασίστηκα σε παλαιότερα κείμενα του πρώην δημάρχου Ελευθερούπολης κ. Χαράλαμπου Τουφεξή και της δασκάλας και πραγματικής στυλοβάτιδας της πολιτiστικής μας κληρονομιάς κ. Φωτεινής Μπεϊκάκη. Τους ευχαριστώ και τους δύο.
Ο Αθανάσιος Ασλάνης γεννήθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αδριανούπολη, απόφοιτος του εκεί Ελληνικού γυμνασίου, αφού κατάφερε να φτάσει στην Αθήνα γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Όταν πήγε να γραφτεί στη σχολή ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του έκανε αυστηρή παρατήρηση γιατί το απολυτήριο του ήταν τσαλακωμένο και λερωμένο «αυτά ο κόσμος τα κορνιζώνει και δεν τα περιφρονεί έτσι όπως εσύ». Και ο νεαρός υποψήφιος γιατρός απάντησε «ξέρετε πώς το έφερα το απολυτήριο μου στην Ελλάδα; Πήγα σε κάποιον τσαγκάρη και μου το έβαλε τακούνι στο παπούτσι μου» Άφωνος έμεινε ο καθηγητής .
Διορίστηκε το 1924 στα Αγροτικά Ιατρεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως προσφύγων (Ε.Α.Π.) Μακεδονίας και στη συνέχεια στον Ανθελονοσιακό Αγώνα από το υπουργείο Υγιεινής. Εγκαταστάθηκε στην Ν. Πέραμο όπου και έμεινε 18 χρόνια. Για τους χωρικούς ήταν ο αγνός, ο σωτήρας, ο φιλάνθρωπος, ο καλός γιατρός. Δεν ήταν λίγες οι φορές που σε κατ΄ οίκον επίσκεψη πτωχών ασθενών, όχι μόνο δεν έπαιρνε καμιά αμοιβή, αλλά διακριτικά άφηνε και κάποιο χαρτονόμισμα στο προσκέφαλο του ασθενούς για την αγορά των φαρμάκων (τότε δεν υπήρχε συμμετοχή ταμείων) ή για κάποια τρόφιμα. Η φήμη του Ασλάνη σαν ταλαντούχου γιατρού και φιλάνθρωπου είχε απλωθεί αυτά τα προπολεμικά χρόνια σε ολόκληρη την Ανατολική Μακεδονία και ασθενείς συνέρεαν στην Ν. Πέραμο για να βρουν την υγειά τους. Η πραγματική ανθρωπιά του, η αγάπη του για τον συνάνθρωπο, η αυταπάρνηση του και η προσφορά του φάνηκαν στα χρόνια της κατοχής. Κατά πρώτον δεν έφυγε απ’ την αγροτική περιοχή του λέγοντας σ΄ αυτούς που τον προέτρεπαν «εγώ δεν εγκαταλείπω τα παιδιά μου», εννοώντας τα χωριά του. Οι Βούλγαροι δεν του επέτρεπαν να ασκεί το λειτούργημα του στους Έλληνες. Αυτός με κίνδυνο της ζωής του επισκεπτόταν κάθε Έλληνα που τον είχε ανάγκη. Τα χρήματα που έπαιρνε από αυτόν που είχε να πληρώσει τα έβαζε κάτω από το μαξιλάρι του φτωχού που δεν είχε ούτε να φάει. Μεγάλη ήταν και η προσφορά του στην Αντίσταση αφού είχε την δυνατότητα να αποσπά πληροφορίες από Βουλγάρους αξιωματικούς και μέσω «συνδέσμου» να τις μεταφέρει στα αντιστασιακά αντάρτικα σώματα. Σε μια συμπλοκή σκοτώθηκε ο κομιστής γράμματος του Ασλάνη το οποίο βρήκαν οι Βούλγαροι με αποτέλεσμα να δικάσουν τον γιατρό και αποφάσισαν να τον κρεμάσουν στο πλάτανο του Πραβίου. Ο γιατρός όμως ειδοποιήθηκε έγκαιρα κρύφτηκε σε συγγενικό του σπίτι στην Καβάλα και έτσι σώθηκε.
Μετά την απελευθέρωση από τους Βουλγάρους μετακόμισε από τη Ν. Πέραμο στο Πράβι. Εκεί έμεινε εξυπηρετώντας όλη την επαρχία Παγγαίου μέχρι το 1969 οπότε αποχώρησε από την υπηρεσία. Βαθύτατα θρησκευόμενος, υπόδειγμα χριστιανού υπήρξε και γνώστης της βυζαντινής μουσικής, ανταποκρινόμενος πλήρως στις απαιτήσεις του αναλογίου όταν ανέβαινε σ΄ αυτό. Το ταλέντο του αυτό οι φήμες λένε ότι το κληροδότησε στις κόρες του. Μετά την αποχώρηση του πολλές εφημερίδες έγραψαν για το έργο του και την προσφορά του: «τον ενθυμούμεθα όταν προ τεσσάρων δεκαετηρίδων αγωνιζόμενος με τον ζήλων του ιατρού και την ζωτικότητα του νέου δια την καταπολέμηση της ελονοσίας, η οποία τότε εμάστιζε φτωχούς και πλουσίους, νέους και γέροντες. Απτόητος απο τον κόπο επάλευε νυχθημερόν με το αιώνιο χαμόγελο εις τα χείλη και την φλόγα του αγωνιστού, να προστατέψει τον συνάνθρωπό του απο τον πόνο και τους κινδύνους της ζωής» (Ταχυδρόμος Καβάλας αριθμ. Φύλλου 10492- 11 Ιουνίου 1969).
«Υπηρέτησε το Παγγαίο σαν ακούραστος γιατρός (….18 ώρες το 24ωρο), ως κοινωνικός παράγων ,ως πνευματικός άνθρωπος. Ειργάζετο αδιαλείπτως αλλά αθορύβως . Και ουδέποτε κουράστηκε> Ποτέ μα ποτέ δεν έφερε την παραμικρά αντίρρηση σε ότι του εζητήθη. Ημέρας και νυκτός , ο γιατρός Ασλάνης, με ταχύτητα αστραπής, χωρίς την παραμικρά ιδιοτέλεια , πάντα με το χαμόγελο στα χείλη έσπευδε με συνείδηση του χρέους προς τον πλησίον. Πρότυπο χριστιανού με καλλιέργεια βαθύτατη, αλλά με ανθρωπισμό, μια σπάνια αρμονική συζεύξεις σοφίας και αρετής. Τι να πρώτο γράψω; Τον φωτισμένο ανθρωπιστή, τον αγνό πατριδολάτρη, τον βαθύ στοχαστή που πάντα πρωτοπόρος χωρίς την παραμικρή ανάπαυλα επι μισόν αιώνα ελευκάνθη υπηρετών τον πλησίον και την πατρίδα; Και είναι πλέον η βέβαιον ότι παρ’ ολην την εργατικότητα (αν συναθροίσουμε τις εργάσιμες ώρες του , θα δούμε ότι εργάστηκε για τρεις ζωές τουλάχιστον),δεν πλούτισε. Με δυο θερμόμετρα μπήκε στην υπηρεσία του Ασκληπιού και έφυγε με ένα…». (Ημερολόγιο Καβάλας 30-5-1970, Λ. Τουφεξης).

Για την φιλανθρωπία αλλά και για την ιατρική επάρκεια του ιατρού Ασλάνη την καλύτερη περιγραφή δίνει ένας συνάδελφός του ο αρχίατρος Ναούλας στο βιβλίο του ¨Ένας γιατρός θυμάται «ο Ασλάνης ο σωτήρας, ο θεραπευτής, ο άνθρωπος, ο αλτρουιστής, ο ιδεολόγος, ο μη ερωτοτροπών με το πορτοφόλι… Και αποφασίσαμε να τον γνωρίσουμε… τον είδαμε στον προθάλαμο του ιατρείου… με την λευκή μπλούζα… Απόλυτα κάτοχος της συγχρόνου θεραπευτικής. Πλούσια κοιτάσματα μέσα του φιλανθρωπίας, αγάπης προς τον συνάνθρωπο, παρηγορητού του ψυχικού και σωματικού πόνου. Παθολογική αδιαφορία προς την κίνηση του χεριού του εξεταζομένου εάν θα το βάλει στην τσέπη ή όχι. Είναι αλήθεια, παίρνω όρκο, ότι έδινε και στους φτωχούς ανθρώπους να πάρουν γάλα…».
Από ιδιοσυγκρασία ο ιατρός Ασλάνης σεμνός , λιτοδίαιτος, ολιγαρκής και απέριττος (όπως ο ίδιος έλεγε ‘παντα ματαιοτης τα ανθρώπινα όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον) όπως δεν επεδίωξε τον πλούτο, ουδέποτε επεδίωξε και τιμητικές διακρίσεις η κάποια δόξα. Όπως μαρτυρεί ο κ. Τουφεξης , όταν ήταν Δήμαρχος Ελευθερούπολης θέλησε να εισηγηθεί στο δημοτικό συμβούλιο να τον τιμήσει ανακηρύσσοντας τον επίτιμο δημότη. Και για πρώτη φορά τον είδε θυμωμένο. Τον εξόρκισε να μην το κάνει γιατί θα τον στεναχωρούσε. Εν τούτοις κοινωνικοί φορείς αλλά και η Ελληνική Πολιτεία τον ετιμησε με υψηλοτάτες διακρίσεις.
Ο Ιατρικός Σύλλογος Καβάλας στις 24-01-1977 τον ανακήρυξε επίτιμο πρόεδρο του.
Για την δράση του τιμήθηκε από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας στις 13-01-1978 με τον ΧΡΥΣΟ ΣΤΑΥΡΟ του τάγματος του ΦΟΙΝΙΚΟΣ.
Η Ακαδημία Αθηνών στις 29-12-1977 του απένειμε έπαινον για την εν γένει ανθρωπιστική του δραστηριότητα τονίζοντας ότι «ο ιατρός Ασλάνης ήσκησε την ιατρικήν επί 40ετίαν είς την περιφέρειαν Καβάλας ανοιδιοτελώς, με αυτοθυσίαν και αυταπάρνησιν. Χαρακτηριστικόν είναι ότι κατά την περίοδον της Κατοχής της περιφερείας του από τους Βουλγάρους προσέφερεν υψίστας υπηρεσίας είς χωρία του Παγγαίου, επισκεπτόμενος τους ασθενείς κρυφίως, με κίνδυνον της ζωής του, καίτοι οι Βούλγαροι του είχαν απαγορεύσει να ασκή την Ιατρικήν».
Αυτός υπήρξε ο ιατρός Ασλάνης . Η προσωποποίηση του ρητού του Μένανδρου. «Ως χαρίεν άνθρωπος, όταν άνθρωπος η» Πόσο ωραίος ,πόση ομορφιά μπορεί να κρύβει ο άνθρωπος όταν είναι πραγματικός άνθρωπος!!!
Πέθανε στις 7 Απριλίου1983 σε ηλικία 85 χρονών αλλά συνεχίζει να ζει στις καρδιές αυτών που τον γνώρισαν και ευεργετήθηκαν από αυτόν.
Τελειώνω με τη ρήση του Ασλάνη που ήταν γραμμένη στο εξώφυλλο του βιβλίου των επισκέψεων ασθενών αλλά και στον τοίχο πίσω από το γραφείο του και αυτή η ρήση κάλλιστα μπορεί να χαρακτηρισθεί η παρακαταθήκη του γιατρού αλλά κυρίως του ανθρώπου Ασλάνη προς τις επόμενες γενιές: «ο άνθρωπος είναι η προσωποποίηση και ενσάρκωση του Θεού στη γη του πόνου. Όποιος πιστεύει και αγαπά τον άνθρωπο πιστεύει και αγαπά τον Θεό».

(Η πρόταση μετανομασίας της Νέας Οδού σε οδό ιατρού Αθανασίου Ασλάνη είχε γίνει για πρώτη φορά το 1993 επί θητείας Πέτρου Παναγιώτου από τον τότε δημοτικό σύμβουλο Χρ. Μποσμπότη.
Η πρόταση επανήλθε και πάλι από τον ίδιο δημοτικό σύμβουλο μέσω δημοσιευμάτων το Νοέμβριο του 2014 και τελικά τον Φεβρουάριο του 2015 ο Χρ. Μποσμπότης το έφερε στο Δημοτικό συμβούλιο όπου πάρθηκε ομόφωνη απόφαση για την μετονομασία.)

*Σημείωση
α)Ευχαριστώ τον πρώην Δήμαρχο Ελευθερούπολης Κύριο Λάμπρο Τουφεξή για το υλικό που μου παρέδωσε.
β) Πληροφορίες και φωτογραφίες άντλησα από το βιβλίο της Κυρίας Μπεικάκη Φωτεινής ‘Ελευθερές Βαθιά και ρηχά ιστορικά και λαογραφικά παράρριζα’.
Χρήστος Σ. Μποσμπότης