Εγκύκλιος επί τη Εορτή του Πάσχα 2017
Αγαπητοί αδελφοί και πατέρες
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ!
Ανέτειλε, αγαπητοί Αδελφοί και Πατέρες, η πιο χαρμόσυνη του Χριστιανισμού εορτή, η βασίλισσα των εορτών και πανήγυρις των πανηγύρεων, το Πάσχα το άμωμον και μέγα. Και καλεί όλους, μικρούς και μεγάλους, πλούσιους και πένητες, να συμμετάσχουμε με όλη την ψυχή μας στον εορτασμό του. Γι’ αυτό ακριβώς και εμείς επιθυμώντας να συμβάλουμε στον ουσιαστικώτερο και πνευματικώτερο εορτασμό του σας απευθύνουμε την παρούσα εορταστική Εγκύκλιο. Το Πάσχα έχει βαθύ, πνευματικό περιεχόμενο. Και θα είναι πολύ λυπηρόν εάν ο πιστός είτε το αγνοεί, είτε και έχει την εσφαλμένη εντύπωση, ότι η χαρά της Αναστάσεως είναι σαν τις συνηθισμένες χαρές του κόσμου, που έχουν την αιτία τους σε καθαρώς εξωτερικούς παράγοντες. Σε γραφικά έθιμα η πλούσια τραπέζια.
Επομένως τα μέγιστα χρήσιμο είναι να δούμε το μέγα και σπουδαιότατο γεγονός της Αναστάσεως του Κυρίου υπό το φως της διδασκαλίας της Αγίας Γραφής και των Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας μας και δη του ι. Χρυσοστόμου, του οποίου τον περίφημο κατηχητικό Λόγο ακούμε το βράδυ της Αναστάσεως… «Εορτάσωμεν, λοιπόν, την εορτήν ταύτην την μεγίστην και λαμπράν, εν η ανέστη ο Κύριοςˑ εορτάσωμεν δε αυτήν φαιδρώς ομού και θεοσεβώς», κατά τον ι. Χρυσόστομο και ακόμη ας προσφέρουμε σαν ελάχιστη αμοιβή στην ατίμητη προσφορά του Θείου Λυτρωτού προς ημάς την θερμή πίστη μας και τα καλά και θεάρεστα έργα μας. Και κατ’ αρχάς ας ερωτήσουμε, γιατί απέθανε ο Κύριος, γιατί γεύθηκε το κατάπικρο ποτήρι του θανάτου; Ο Αδάμ και οι εν συνεχεία, στην ροή των αιώνων απόγονοι του, απέθαναν, διότι αμάρτησαν. Αλλά ο Κύριός μας υπήρξε τελείως και κατά μοναδικό και ανεπανάληπτο τρόπο αναμάρτητος. Και όμως απέθανε επί του σταυρού. Με το «τετέλεσται» αφήκε το πνεύμα και η ψυχή του εγκατέλειψε το άχραντο σώμα Του επί του σταυρού. Για να εννοήσουμε καλύτερα, πως ενώ είναι αναμάρτητος ο Κύριος υπομένει την συνέπεια της αμαρτίας του Αδάμ, δηλαδή τον θάνατο, ο ι. Χρυσόστομος αναφέρει το εξής παράδειγμα. Ότι δηλαδή συνέβη με τον Χριστό ο,τι συμβαίνει με εκείνον που πληρώνει το χρέος κάποιου, που βρίσκεται κλεισμένος στην φυλακή, διότι οφείλει χρήματα και αδυνατεί να τα δώσει. Ο Αδάμ, ο άνθρωπος, ώφειλε στον Θεό, γι’ αυτό και ήτο παραδομένος στον θάνατο. Ήλθε όμως ο Κύριος «κατέβαλε θάνατον υπέρ του κατεχομένου υπό του διαβόλου, ίνα εκείνον απολύση».
Αυτή η διδασκαλία της Εκκλησίας μας για τον βαθύτερο σκοπό του θανάτου και της Αναστάσεως του Κυρίου φαίνεται ωραία στην Ορθόδοξη Εικονογραφία της Αναστάσεως. Εκεί παριστάνεται ο Κύριος να πατεί επάνω σε μία σπασμένη, διαλυμένη πόρτα και με τα δύο χέρια του να σηκώνει επάνω δύο ανθρώπους. Από το ένα μέρος τον προπάτορα Αδάμ και από το άλλο μέρος την προμήτορα Εύα. Με την Ανάστασή του πράγματι συνανέστησε και το ανθρώπινο γένος, όσους θα επίστευαν στο άγιο Όνομά Του.
Ακόμη ο ι. Χρυσόστομος, μας διδάσκει, ότι ο μεν Χριστός ένα θάνατο υπέμεινε, ενώ ο άνθρωπος διπλό. Εκείνος μόνο τον θάνατο του σώματος, ενώ ο άνθρωπος και της ψυχής, λόγω της αμαρτίας και του σώματος. Το ότι δε απέθανε στην ψυχή ο άνθρωπος μόλις αμάρτησε στον Παράδεισο αποδεικνύεται σαφέστατα από την ιστορία του πρώτου ανθρώπου και της πτώσεώς του, όπως περιγράφεται στο βιβλίο της Γενέσεως: «Η αν ημέρα φάγητε από του ξύλου, είπε ο Θεός στους πρωτοπλάστους, θανάτω αποθανείσθε». Την ημέρα που θα αμαρτήσετε θα πεθάνετε…! Αλλά η ίδια η Αγία Γραφή μας λέγει, ότι δεν απέθαναν οι πρωτόπλαστοι μετά την παράβαση, αλλά έζησαν πολλά ακόμη χρόνια. Σε 930 χρόνια ανεβάζει η Γραφή το σύνολο των ετών του Αδάμ. Επομένως ο πρώτος και χειρότερος θάνατος είναι της ψυχής. Ο Κύριος έτσι μία ανάσταση είχε. Μόνο του σώματος. Εμείς οι άνθρωποι δύο, της ψυχής πρώτα και κατόπιν του σώματος. Η πρώτη είναι η μεγαλύτερη, διότι και η ψυχή μας είναι ανώτερη του σώματος και συντελείται κυρίως με το βάπτισμα. Το βάπτισμα συμβολίζει τον θανατό μας και η άνοδός μας από την Κολυμβήθρα την ανάστασή μας. Αδελφοί, ακούμε στον Απόστολο του βαπτίσματος, «όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθημεν, εις τον θάνατον αυτού εβαπτίσθημεν». (Ρωμ. 6,3).
Η πρώτη ανάστασή μας είναι η ανάσταση της ψυχής, η οποία μας δίδει την δύναμη να ελπίζουμε και στην άλλη,την ανάσταση του σώματος. Επειδή όμως εγνώριζε ο Κύριος πόσο δύσπιστος είναι ο άνθρωπος και πιθανόν να έκαμε την εσφαλμένη σκέψη, ότι ναι μεν ανέστη το ιδικό Του σώμα, άφησε στο τέλος της δράσεώς Του και λίγο πριν από το Πάθος Του το μεγαλύτερό του θαύμα: την ανάσταση του τετραημέρου φίλου του Λαζάρου. «Την κοινή ανάστασιν προ του πάθους πιστούμενος…».
Ιδού, λοιπόν, γιατί χαίρουν και σκιρτούν και δεν ξέρουν πως να εκφράσουν την μεγάλη χαρά και αγαλλίασή των, οι Απόστολοι, οι Μάρτυρες, οι Πατέρες και Διδάσκαλοι της Εκκλησίας, οι ιεροί της Εκκλησίας υμνογράφοι. Διότι η Ανάσταση του Κυρίου τους είχε χαρίσει ήδη την πρώτη ανάστασή των από τον τάφο της αμαρτίας και τους έδινε την ελπίδα, ότι και αυτό το ασκητικό σώμα των δεν θα το έχαναν, αλλά πάλι θα το ξαναέπαιρναν νέο και ένδοξο. Αμήν
Διάπυρος ευχέτης προς τον Αναστάντα Κύριον
†Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ