Εγκύκλιος επί τη Αγία και Μεγάλη Παρασκευή 2023 Σεβ. Μητροπολίτου Ελευθερουπόλεως
Ο ΠΟΝΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΠΟΝΟΣ
Ἀγαπητοί ἀδελφοί καί πατέρες
Πάντοτε ἀτενίζοντας τόν Ἐσταυρωμένο αἰσθανόμαστε τόν ἀνείπωτο πόνο, πού δοκίμασε στόν Γολγοθά. Ἤξερε ἀπό πρίν τί πικρό ποτήρι, κατάπικρο, ἔμελλε νά δοκιμάσουν τά πανάχραντα χείλη Του. Γι’αὐτό καί ζήτησε λίγες ὧρες πρίν «περίλυπος ἕως θανάτου», ἀπό τόν οὐράνιο Πατέρα Του νά τό ἀποφύγει. Ἀλλά διαφορετικό ἦταν τό Θέλημα τοῦ Πατέρα Του. Ἄς λέγουν ξεδιάντροπα οἱ ὀπαδοί τῆς αἱρέσεως τοῦ Δοκιτισμοῦ στούς πρώτους αἰῶνες τῆς Ἐκκλησίας μας ὅτι «κατά δόκησιν» ἔπαθε, ὅτι δέν ὑπέφερε, ἀφοῦ σύμφωνα μέ τήν ἐλεεινή γνώμη τους δέν εἶχε πραγματικό σῶμα, ἀλλά κατά φαντασίαν.
Καί ὅμως ἔπαθε ὁ Κύριός μας. Πόνεσε πολύ γιά μᾶς, «ἀφοῦ ἔδει παθεῖν τόν Χριστόν»! Ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ προῆλθε ἀπό ἀσφυξία. Μετά ἀπό τόση προηγουμένως ταλαιπωρία ὁ ὀργανισμός Του ἐξαντλήθηκε. Πίεζε μέ τά πόδια ὁ Κύριός μας νά ἀνέβει πρός τά ἐπάνω γιά νά δημιουργήσει λίγο χῶρο στό πνευμόνι, νά ἀνασάνει, παράλληλα αἰσθανόταν καί τόν ἀφόρητο πόνο ἀπό τά καρφιά στά πόδια καί ἀπό την πλάτη, πού ἀκουμποῦσε πάνω στό κάθετο μέρος τοῦ Σταυροῦ. Ὅποια κίνηση κι ἄν ἔκανε ὁ Χριστός, πονοῦσε. Αὐτή ἡ κίνηση τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ ἔγινε ἀρκετές φορές , ὥσπου πλέον δέν εἶχε τή δύναμη, ἀνθρωπίνως, νά ξανανέβει πρός τά ἐπάνω, δέν μπόρεσε νά εἰσπνεύσει καί ἀκούστηκε το «τετέλεσται».Ὦ! προσκυνοῦμεν Σου τά Πάθη Χριστέ!
Αὐτή ἡ σπαριξακάρδια τελευταία λέξη Του ἐπάνω στό Σταυρό, «τετέλεσται» ἀσφαλῶς κάθε πιστό μαθητή Του θά τόν γέμιζε θλίψη, στενοχώρια, ἀπόγνωση. Ἀλλ’ ὄχι, ἀγαπητοί, ἀμέσως τότε ἀρχίζει νά ὁλοκληρώνεται τό σωτήριο ἔργο Του, ὁ πραγματικός θρίαμβος τοῦ Χριστοῦ. Δέν βλέπετε τί ὑπερκόσμια γαλήνη στεφανώνει τήν πονεμένη Μορφή Του! Ἡ παναγία ψυχή Του βυθίζεται τότε στόν σκοτεινό Ἅδη, ἐνῶ ζητοκραύγαζαν βλέποντας τόν Ζωοδότην «πᾶσαι αἱ δυνάμεις τῶν ἐπουρανίων». Καί τότε ἀρχίζει ἡ ἀντίστροφη, μεγαλειώδης μέτρηση γιά τήν Ἀνάσταση. Τό Ὕψιστο Ἔργο Του ἐπί γῆς τελείωσε μέ τό Πανάγιο Αἶμα Του. Τό Θέλημα τοῦ Πατέρα Του εἶναι πλέον πραγματικότητα. Ὁ πόνος τοῦ Θεανθρώπου στόν Σταυρό σάν φῶς θεσπέσιο, ἄπλετο, διέλυσε τά σκοτάδια τῆς ἱστορίας τοῦ ἀνθρώπου. Ὁ πόνος Του ἐπανέφερε τόν ἄνθρωπο στήν ἀληθινή πορεία τῆς ζωῆς του.
Μετά ὅμως τόν πόνο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας ἄς ἔλθουμε στό δικό μας τό σταυρό. Ὁ Κύριος εἶπε καποτε στούς ἀγαπημένους μαθητές Του: «Ὅποιος θέλει νά μέ ἀκολουθήσει, ἄς ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του, ἄς σηκώσει τόν σταυρό του κι ἄς μέ ἀκολουθεῖ». Καί εἶναι ἀλήθεια, ὅτι οἱ πλέον γνήσιοι μαθητές Του, ὅπως ἦσαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι Του, ὄχι ἁπλά ἔφεραν τό σταυρό τους, ἀλλά -τί μυστήριο!- καί μέ εὐχαρίστηση σήκωναν τό σταυρό τῶν ἀμέτρητων θλίψεων τους. «Χαίρω ἐν τοῖς παθήμασί μου…» ἐξομολογεῖτο ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (Κολοσσαεῖς 1,24). Καί προσέθετε ἀλλοῦ: «χαίρομαι στίς ἀρρώστιες, στούς διωγμούς, στίς στενοχώριες γιά τό Χριστό…» (Β΄Κορ. 12,10).
Ὦ! θά πεῖ κάποιος, ἐκεῖνοι ἦσαν οἱ Ἀπόστολοι, οἱ μοναδικοί καί ἀνεπανάληπτοι. Ὅμως οἱ θλίψεις καί ὁ πόνος εἶναι ἀναπόφευκτος κλῆρος γιά τόν κάθε ἄνθρωπο. Ὁ καθένας ἔχει νά σηκώσει τόν δικό του σταυρό. Γιά κάθε ἄνθρωπο «ὁ σταυρός του» εἶναι οἱ θλίψεις καί οἱ ὀδύνες τῆς ἐπίγειας ζωῆς, ἀμέτρητες θλίψεις καί ὀδύνες προσωπικές. Τότε, τήν ὥρα τοῦ πόνου ὁ γνήσιος μαθητής τοῦ Ἐσταυρωμένου ἔχει τήν ἀκλόνητη πεποίθηση, ὅτι δέν εἶναι μόνος. Ἐκεῖνος πάντοτε ἀγρυπνεῖ γι’ αὐτόν, πιστεύει ὅτι Ἐκεῖνος, ὁ Θεάνθρωπος Λυτρωτής, εἶναι πού παραχωρεῖ ὅλες τίς θλίψεις, ὡς ἀπαραίτητο καί ἀναπόφευκτο ὅρο τῆς χριστιανικῆς ζωῆς, καί ὅτι μ’ αὐτές μιμεῖται καί οἰκειώνεται τόν Χριστό, γίνεται μέτοχος τῶν παθημάτων Του στή γῆ, γιά νά γίνει κατόπιν μέτοχος καί τῆς δόξας Του στόν οὐρανό. «Ἐάν δείξουμε ὑπομονή θά βασιλεύσουμε μαζί Του» (Β΄Τιμ.2,12). Τότε ὁ καλός χριστιανός δέν πετᾶ ἀπό ἐπάνω του τό σταυρό. Ἀκολουθεῖ τό χρυσό μονοπάτι τῆς ὑπομονῆς, ἐπειδή ξέρει καλά ὅτι «διά πολλῶν θλίψεων» μετά τό Γολγοθᾶ θά ἀπολαύσει τήν Ἀνάσταση, τήν αἰώνια Βασιλεία τοῦ Κυρίου Του.
Ἔτσι γιά τόν πιστό μαθητή τοῦ Χριστοῦ «ὁ σταυρός του» γίνεται Σταυρός τοῦ Χριστοῦ. Δέν βαρυγκομεῖ, οὔτε στενάζει, διότι μοναδικό σκοπό τῆς ζωῆς του ἔχει τήν ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν Ἐκείνου. Οἱ πανάγιες ἐντολές τοῦ Χριστοῦ γίνονται γιά τόν μαθητή Του εὐπρόσδεκτος, ἑκούσιος σταυρός, ὅπου ἐπάνω του διαρκῶς σταυρώνει τόν παλαιό ἁμαρτωλό ἑαυτό του «μαζί μέ τά πάθη καί τίς ἐπιθυμίες του».
Ἀσφαλῶς δέν ἀγνοοῦμε, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ὅτι ὁ πόνος, ὁ σωματικός ἤ ὁ ψυχικός, εἶναι κάτι, πού ὁ ἰσορροπημένος καί λογικός ἄνθρωπος ἀπεχθάνεται καί τόν θεωρεῖ τόν πιό μισητό ἐπισκέπτη τῆς ζωῆς του. Ἀλλά ξέρει ἐπίσης ὅτι ἡ ἄρρωστη μετά τήν ἐξορία του ἀπό τόν Παράδεισο ἀνθρώπινη φύση τόν δέχεται ὡς φάρμακο ἰαματικό καί σωτήριο. Μάλιστα μετά τόν πόνο τόν ἀνείπωτο τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ στόν Γολγοθᾶ τόν δέχεται στή ζωή του πιό εὔκολα. Ἐάν Ἐκεῖνος ὁ Ὁποῖος «ἁμαρτίαν οὐκ ἐποίησε, οὐδέ εὑρέθη δόλος ἐν τῶ στόματι Αὐτοῦ» (Α΄Πέτρου 2,22) ἔπαθε τόσο καί τόσα, τί θά ποῦμε ἐμεῖς τήν ὥρα τοῦ πόνου οἱ φορτωμένοι μέ τόσες ἁμαρτίες καί προσβολές τοῦ θεικοῦ Θελήματος.
Ἀγαπητοί ἀδελφοί καί πατέρες
Ἀτενίζοντας μέ συγκίνηση σήμερα, Μεγάλη Παρασκευή, τόν Ἐσταυρωμένο Λυτρωτή μας, βλέποντας τήν γλυκύτατη Μορφή Του τόσο γαλήνια καί ἤρεμη, μετά τό ἀφόρητο Μαρτύριο, ἄς πάρουμε κουράγιο καί δύναμη ψυχῆς νά σηκώνουμε καί τόν δικό μας σταυρό μέ κάθε χριστιανική ὑπομονή καί καρτερία. Ἄς ἀναλογισθοῦμε ὅτι εἶναι κοντά μας καί ὅπου νἆναι θά μᾶς χαρίσει τή χαρά τῆς Ἀναστάσεώς Του. «Δεῖξον ἡμῖν Χριστέ καί τήν ἔνδοξον Σου Ἀνάστασιν»! Ἀμήν
Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΣΑΣ
† Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Εὐχέτης σας διαπαντός πρός τόν Ἐσταυρωμένο Λυτρωτή τοῦ κόσμου