Εγκύκλιος επί τη Αγία και Μεγάλη Παρασκευή 2018

Ο ΕΥΜΕΤΑΒΛΗΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Ο ΜΑΚΡΟΘΥΜΟΣ ΘΕΟΣ

«καν δέη με συν σοι αποθανείν, ου μη σε απαρνήσομαι. Ομοίως δε και πάντες οι μαθηταί είπον» (Ματθ. 26, 35)

Αγαπητοί αδελφοί και πατέρες

Σήμερα, αγαπητοί αδελφοί, ο νους και η καρδιά όλων μας των Ορθοδόξων χριστιανών είναι στραμμένα στον Εσταυρωμένο Θείο Λυτρωτή μας. Και όσο ο καθένας μας μπορεί αφήνει μέσα από την καρδιά του σαν  θυμίαμα, σαν άρωμα, τα αισθήματα της ευγνωμοσύνης του να κατευθυνθούν προς την παναγία Μορφή Του. Σήμερα νιώθουμε όλοι μας την ανάγκη να Του πούμε ψάλλοντας με κατάνυξη: «Μεγαλύνομέν σε, Ιησού Βασιλεύ, και τιμώμεν την ταφήν και τα πάθη σου, δι’ ων έσωσας ημάς εκ της φθοράς».

Σήμερα, Αγία και Μεγάλη Παρασκευή, τιμούμε με ιερές αρχαιοπρεπείς εκκλησιαστικές Ακολουθίες και ανεπανάληπτους ύμνους τα Άχραντα Πάθη του Θεανθρώπου και συγχρόνως θυμόμαστε με λύπη πολλή τα μιαρά και ακάθαρτα δικά μας πάθη. Σήμερα βλέπουμε με θλίψη όλη την ηθική αθλιότητα και το ευμετάβλητο του ανθρώπου και συγχρόνως θαυμάζουμε την Δύναμη της Αγάπης και της αυτοθυσίας του Θεανθρώπου. Δίπλα στην ολόλαμπρη Δόξα Του στέκεται η πιο σκοτεινή και απαίσια όψη του αμαρτωλού ανθρώπου.

Άς δούμε προσεκτικά μία μόνο πλευρά της αθλιότητας του εμπαθούς ανθρώπου. Την εξής: Το πόσο εύκολα μεταβάλλει γνώμη και από τα ψηλά του ορθού και του πρέποντος πέφτει ο δυστυχής τόσο χαμηλά. Και η πιο σοβαρή απόδειξη αυτού του ηθικού φαινομένου έστω ο κορυφαίος Απόστολος του Χριστού, ο Πέτρος. Με λύπη πολλή στην καρδιά τους όλοι οι Μαθητές του Κυρίου μαζί με τον αγαπημένο τους Διδάσκαλο σηκώνονται από τον Μυστικό Δείπνο και περιπατούν νύχτα στο όρος των Ελαιών. Εκεί ακούν προσεκτικά τον Κύριο να τους προφητεύει την τελευταία δοκιμασία που τους περιμένει. Ότι δηλαδή σε λίγο οι άσπονδοι εχθροί  Του θα διαλύσουν την αγία Ομάδα τους με τον εκφοβισμό και την τρομοκρατία. Τότε ο ενθουσιώδης Πέτρος ομολογεί, ότι αυτός δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση να σκανδαλισθεί και να αποσκιρτήσει από τον χορό των Αποστόλων. Και υπόσχεται μάλιστα, ότι ούτε ο θάνατος δεν τον φοβίζει… Και να ύστερα από λίγο τι συνέβη. Το γνωρίζετε. Ο Πέτρος και πέφτει στην παγίδα του σκανδαλισμού και φοβάται σαν μικρό παιδί και αρνείται τον λατρευτό του Διδάσκαλο μπροστά σε δούλες και τυχάρπαστους ανθρώπους… Και μόνο την ώρα εκείνη το πονεμένο βλέμμα του Αθώου και η ανάμνηση της πριν λίγο προφητείας Του θα τον συνεφέρουν και θα τον συγκλονίσουν μέχρι δακρύων…

Τόσο, λοιπόν, ευμετάβλητοι είμαστε οι άνθρωποι; «κάλαμοι υπό ανέμου σαλευόμενοι;» (Ματθ. 11,7). Τόσο εύκολα, τόσο γρήγορα επηρεαζόμαστε «κλυδωνιζόμενοι και περιφερόμενοι παντί ανέμω της διδασκαλίας;» (Εφεσίους 414). Τόσο άνετα μας ανατρέπει, μας αναποδογυρίζει ο πονηρός; Χθες ακόμη με καρδιά ζεστή από αισθήματα αγάπης και πίστεως ομολογούσαμε μυστικά στα βάθη της καρδιάς μας παντοτεινή υπακοή και υποταγή στου Θεού το αιώνιο και σωτήριο θέλημα και σήμερα ένας μικρός, τυχαίος πειρασμός μας έφερε στο σημείο ξαφνικά να αθετήσουμε την πίστη μας, να παραβούμε τις εντολές Του, να λυπήσουμε το Πνεύμα Του με πράξεις πονηρίας.

Να γιατί, αγαπητοί συνεορταστές, είπαμε ότι σήμερα κατά την αγία αυτή και μεγάλη ημέρα από το ένα μέρος βλέπουμε τα Άχραντα Πάθη του Θεανθρώπου Χριστού και από το άλλο μέρος βλέπουμε δυστυχώς όλα του ανθρώπου τα βρώμικα πάθη. Μάλλον από το ένα μέρος θεωρούμε την Μακροθυμία του Θεού και από το άλλο μέρος το δικό μας ηθικό δράμα, το πόσο ευμετάβλητοι είμαστε.

Με τέτοιες σκέψεις ας προσκυνήσουμε ευλαβικά τον Εσταυρωμένο Λυτρωτή μας. Ακόμη ας ξανασκεφθούμε εμείς που εύκολα και γρήγορα ξεχνούμε την Αγάπη του Θεού μας, ο,τι μας εδίδαξε ο Απόστολός Του, όταν σημείωνε στην προς Ρωμαίους επιστολή του. «Άνθρωπε, του πλούτου της χρηστότητος αυτού και της μακροθυμίας καταφρονείς, αγνοών ότι το χρηστόν του Θεού εις μετάνοιάν σε άγει» (Ρωμ. 2, 4).

Άδελφοί αγαπητοί, ο Πανάγαθος Θεός βλέπει πόσο ευμετάβλητοι είμαστε. Περιμένει την μετάνοιά μας. Όπως του Πέτρου την θερμή και ειλικρινή μετάνοια. Σήμερα δε, αλλά και πάντοτε από τα χείλη μας ας μη φεύγει η εγκάρδια δοξολογία Του: «Δόξα τη μακροθυμία Σου, Κύριε, δόξα Σοι»  Αμήν

Μετ’ εγκαρδιων ευχών

† Ο ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΠΟΛΕΩΣ  ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ